Ενότητα 1: Τύποι Άνοιας και διαφορετικές προσεγγίσεις για επαγγελματίες φροντιστές

Εισαγωγή

Η παρούσα διδακτική ενότητα αποτελεί την βάση για την κατανόηση του ατόμου που ζει με άνοια, τις προϋποθέσεις του/της και πως εσύ, ως επαγγελματίας φροντιστής, ή μη, μπορείς να συνδράμεις στην νοηματοδότηση της καθημερινότητας και στην βελτίωση ποιότητας ζωής αυτού του ατόμου.

Τύποι Άνοιας και διαφορετικές προσεγγίσεις

• Ο όρος Άνοια χρησιμοποιείται συλλογικά για έναν αριθμό ασθενειών, οι οποίες χαρακτηρίζονται από τη μόνιμη εξασθένιση των διανοητικών λειτουργιών. Η άνοια τύπου Αλτσχάιμερ είναι η πιο συνηθισμένη, και ακολουθούν: η Αγγειακή Άνοια, η Άνοια με σωμάτια Lewy (Λούι)και η Μετωποκροταφική Άνοια.
• Ο Βρετανός επιστήμονας, Tom Kitwood υπογραμμίζει ότι το άτομο που ασθενεί διατηρεί την αξιοπρέπειά του κατά την διάρκεια εξέλιξης της νόσου. Όντας ανθρώπινο όν, ο καθένας έχει ανάγκη να απολαμβάνει εκτίμησης σε μία κοινότητα.
• Σύμφωνα με τον Kitwood, η προσωποκεντρική προσέγγιση είναι το να αντιμετωπίζεται το άτομο με άνοια, ως ένα ισότιμο άτομο με αισθήματα, δικαιώματα, επιθυμίες και μια προηγούμενη ζωή. Η καλή πρακτική στην προσωποκεντρική φροντίδα πρέπει πάντα να αντιμάχεται τις τρεις παθήσεις της προχωρημένης ηλικίας: μοναξιά, ανία και αδυναμία.

Στόχος/σκοποί

• Ο/Η σπουδαστής/-ρια διακρίνει την εξέλιξη της άνοιας, πως κατηγοριοποιείται βάσει σοβαρότητας, και μπορεί να ταυτοποιήσει τους διαφορετικούς τύπους της άνοιας και τι επίδραση έχουν σε ένα άτομο.
• Ο/Η σπουδαστής/-ρια έχει βελτιώσει τον βαθμό κατανόησης του της βασικής έννοιας του Μοντέλου Προσωποκεντρικής Φροντίδας (Μοντέλο παροχής φροντίδας επικεντρωμένη στο πρόσωπο) όπως παρουσιάζεται από τον Tom Kitwood.
• Ο τελευταίος σκοπός είναι να δοθούν στον/-ην σπουδαστή/-ρια πρακτικές συμβουλές για το πως να κατανοούν και να φροντίζουν ένα άτομο που πάσχει από άνοια.

Μαθησιακά αποτελέσματα

Στο τέλος αυτής της εκπαιδευτικής περιόδου ο/η σπουδαστής/-ρια θα μπορεί να:

• Κατανοεί πως η νόσος επιδρά στο άτομο και πως το άτομο βλέπει τον κόσμο γύρω του (ως ένα βαθμό)
• Φροντίζει τα άτομα με άνοια δείχνοντας επιδοκιμασία, σεβασμό γι’ αυτά ως άτομα και να κατανοεί τις βασικές ανάγκες στις οποίες, τα άτομα με άνοια, πρέπει να βοηθιούνται να ικανοποιούν
• Καταλαβαίνει και να χρησιμοποιεί μερικές καλές συμβουλές που αφορούν στην φροντίδα των ατόμων με άνοια.

Σύνοψη

• Αυτή η διδακτική ενότητα είναι για επαγγελματίες φροντιστές, οι οποίοι/-ες έχουν γνώσεις στην φροντίδα, την ψυχολογία και τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος.
• Η ενότητα αναλύει τις ασθένειες άνοιας, τις πορείες τους, τη σοβαρότητά τους, τα συνηθέστερα συμπτώματα, πως να προσεγγίσει κανείς τα άτομα με άνοια και κάποιες καλές συμβουλές. Το πρώτο κεφάλαιο είναι «Άνοια, συμπτώματα και διαφορετικοί τύποι». Αναφερόμαστε στις συνηθέστερες μορφές άνοιας: νόσος Αλτσχάιμερ, Αγγειακή Άνοια, άνοια με Σωμάτια Lewy και Μετωποκροταφική Άνοια. Το κεφάλαιο περιγράφει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ασθένειας, πως εξελίσσονται τα συμπτώματα, τι προκαλεί την ασθένεια και εάν υπάρχει κληρονομικό δομικό στοιχείο. Εκτός από τις συνηθισμένες μορφές άνοιας, ένας τεράστιος αριθμός άλλων ασθενειών μπορούν να προκαλέσουν άνοια (πάνω από 200 διαφορετικοί τύποι) και μόνο λίγες από αυτές αναφέρονται.
• Το δεύτερο κεφάλαιο ασχολείται με το πως να φροντίσει κανείς άτομα με άνοια «Προσέγγιση φροντίδας σύμφωνα με τον Tom Kitwood». Όταν μιλάμε για «προσέγγιση», ο Tom Kitwood έχει θέσει τα θεμέλια για τις περισσότερες θεωρίες στο πως να αντιμετωπίζει κανείς το άτομο με άνοια – στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο. Το κεφάλαιο αναφέρεται, συνοπτικά, στη θεωρία του: Τον ορισμό του για την άνοια, τη βάση που αποδίδει στις ψυχολογικές ανάγκες, τις οποίες όλοι έχουν αλλά, το πως τα άτομα με άνοια δεν μπορούν να ικανοποιήσουν μόνα τους, και χρειάζονται βοήθεια σε αυτό – και το πως να αποφευχθεί η βλάβη της κακοήθους κοινωνικής ψυχολογίας. Το κεφάλαιο συνεχίζει, παρουσιάζοντας ένα παράδειγμα καλής πρακτικής, που εφαρμόζει την προσωποκεντρική φροντίδα ατόμων με άνοια, σε μια μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων.  Το κεφάλαιο εστιάζει στην καθημερινότητα, το πως μπορεί να είναι ικανοποιητική και το πως αποτελεί τη βάση του να χτιστεί μια καλή ζωή, παρά την ασθένεια.
• Το τελευταίο κεφάλαιο ασχολείται με πιο πρακτικά θέματα, και παρέχει συμβουλές σχετικά με το πως να βοηθήσει κανείς το άτομο με άνοια, μέσω στοχασμού πάνω στη συνεργασία με αυτόν/-ήν, και να δημιουργήσει μια προσαρμογή στο περιβάλλον, έτσι ώστε να διευκολύνει και να προστατεύσει, την διαμονή του ατόμου με άνοια στο σπίτι. Εδώ, το πιο σημαντικό κομμάτι είναι ότι ο/η φροντιστής μαθαίνει να αναλύει την κατάσταση, και να την βλέπει από την οπτική γωνία του ατόμου με άνοια.

Τελικά, αυτή η διδακτική ενότητα, θα πρέπει να σας δώσει μια καλύτερη κατανόηση της άνοιας, της σημασίας της προσέγγισης και πρακτικές συμβουλές του πως να φροντίσετε τα άτομα με άνοια.

Βίντεο

Πρακτικά θέματα φροντίδας ατόμων με άνοια

Άνοια: όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε

Άνοια: συμπτώματα, διάγνωση και αντιμετώπιση

Ψυχοκοινωνικές Παρεμβάσεις στα άτομα με άνοια»

Ιδέες για δημιουργική απασχόληση με τα άτομα με άνοια